Səudiyyə Ərəbistanında kralın əmri ilə ölkə xaricində döyüşməyə
getdikləri üçün 11 nəfərə 4-18 il arası həbs cəzası verilib. Bu barədə
ANS Səudiyyə Ərəbistanın rəsmi xəbər agentliyi “SPA”-ya istinadən xəbər
verib.
Kralın əmrlərinə qarşı çıxaraq müharibə fitnəsi olan ölkələrə
getmək, “Əl-Qaidə”yə qatılaraq müxtəlif düşərgələrdə silah istifadə
etməyi öyrənmək, partladıcı vasitələr haqqında müəyyən biliklər əldə
etmək, sui-qəsd məqsədilə özünü öldürmək və insanları aldadaraq
qarşıdurmaların baş verdiyi qaynar nöqtələrə aparmaq kimi hərəkətlər
ölkə hökuməti tərəfindən cəzasız qalmır.
Qeyd edək ki, Səudiyyə Ərəbistanı hökuməti yalnız bu ilin əvvəlində
Suriyada qeyri-rəsmi silahlı birləşmələrə qatılaraq savaşlarda iştirak
edənlərə qarşı həbs cəzasını nəzərdə tutan qanun qəbul edib. Qanuna
əsasən xaricdə, xüsusən də Suriyada savaşa qatılan ölkə vətəndaşları 18
ilə qədər həbs cəzası ala bilər. Onu da qeyd edək ki, Suriyada hökumətə
qarşı savaşın ilk vaxtlarında Səudiyyə müftiləri B.Əsədə qarşı “cihad”
fətvası versələr də, sonradan bu mövqe dəyişib. Xüsusən də Suriyada
sayları sürətlə artan radikal islamçı qruplaşmaların törətdiyi
vəhşiliklər, Suriya ilə yanaşı, digər ərəb ölkələri üçün təhdidə
çevrilmələri ər-Riyadın geri addım atmasına səbəb olub.
Yeri gəlmişkən, bu ilin əvvəlində Azərbaycan hakimiyyəti də analoji
addım atıb. Cinayət Məcəlləsinə dəyişiklik edilib və xarici ölkələrdə
qeyri-qanuni birləşmələrdə döyüşlərə qatılanlara həbs cəzası nəzərdə
tutan maddə əlavə olunub. Ancaq buna baxmayaraq ötən müddətdə Suriyada
savaşa qatılan Azərbaycan vətəndaşlarının sayları azalmayıb. Bir neçə ay
əvvəl deputat Aytən Mustafayeva azərbaycanlıların Suriyaya Türkiyə
üzərindən getdiyini bildirmişdi. Sitat: “Onlar Türkiyə vasitəsilə
Suriyaya keçirlər. Həmin adamlara pul verənlər, özləri onları Suriyaya
keçirir. Əgər Türkiyə tərəfi həmin vətəndaşlarımızı tutsa, o zaman bu,
səs-səda doğurar. Ancaq ilk növbədə Azərbaycanın hüquq-mühafizə
orqanları, o cümlədən kəşfiyyat bunun qarşısını almalıdır. Bizim
kəşfiyyat onlar barəsində hələ Türkiyəyə çatmamış tədbirlər görməlidir,
bütün planlarını bilməlidir”.
Qeyd edək ki, bir qədər əvvəl Türkiyə polisi sərhədi pozaraq
Suriyaya keçmək istəyən bir neçə Azərbaycan vətəndaşını həbs edərək geri
qaytarmışdı. Həmin vaxt gələn xəbərlərdə Türkiyə hökuməti ilə rəsmi
Bakı arasında əldə olunmuş gizli razılaşmaya əsasən bu addımların
atıldığı, Suriyaya gedənlərin geri qaytarıldığı bildirilirdi. Halbuki
daha əvvəl bu məsələ ilə bağlı iki ölkə arasında müəyyən narazılıqların
olması ilə bağlı xəbərlər yayılmışdı. Çünki gələn xəbərlərə görə,
Azərbaycan hökuməti Ankaranın azərbaycanlıların Suriyaya rahat şəkildə
keçməsinə şərait yaratmasından narazı idi.
Hətta o zaman bizə gələn məlumatlarda Türkiyə hökumətinin
Azərbaycan xüsusi xidmətlərinin və valideynlərin Suriyadakı savaşçıları
geri qaytarmaq cəhdlərinə, yumşaq deyilsə, “həvəssiz” yanaşdığı
bildirilirdi. Bu ilin əvvəlində mövzu ilə bağlı modern.az saytına
açıqlama verən Azərbaycanın Türkiyədəki səfirliyinin mətbuat xidmətinin
rəhbəri Elsevər Salmanlı bildirib ki, Türkiyədən Suriyaya keçmək istəyən
Azərbaycan vətəndaşlarına qarşı mübarizəyə başlanılıb və bununla bağlı
Türkiyənin xarici işlər nazirinə müraciət olunub. Sitat: “Üç ay öncə
Türkiyənin müxtəlif yüksək vəzifəli şəxslərinə bununla bağlı öz
etirazlarımızı bildirmişik. Hətta Əhməd Davudoğlu Bakıda olarkən
ona da lazımi qaydada bildirildi ki, Azərbaycan vətəndaşlarının Suriyaya
getməsinin qarşısı alınsın”.
Sonradan bir neçə dəfə Türkiyə təhlükəsizlik orqanlarının Suriyaya
keçən azərbaycanlıların qarşısını alaraq onları həbs edib geri
göndərməsi onu göstərir ki, Bakı ilə Ankara arasında müəyyən
razılaşmalar olub. Ancaq bu razılaşmanın nə qədər möhkəm olması, Türkiyə
xüsusi xidmətlərinin bu məsələyə nə qədər həvəsli yanaşması dəqiq
bilinmir. Bilinən odur ki, Azərbaycandan Suriyaya gedənlər hələ də var.
Bu insanların bir çoxu bir qayda olaraq Azərbaycandan (bir qisim
azərbaycanlılar Suriyaya Rusiyadan gedir – K.) Türkiyəyə, oradan da
sərhəd bölgələrindən Suriyaya keçirlər. Doğrudur, bir sıra mənbələrin
iddialarına görə, bu adamların Suriyaya getməsini təşkil edən xüsusi
qruplar var.
Ancaq hələlik hüquq-mühafizə orqanları bu cür qrupları aşkara
çıxarmayıb. Azərbaycandan Türkiyəyə gediş-gəliş çox olduğu üçün ölkə
vətəndaşlarından hansıların Suriyaya getməsini Suriyaya keçəcəyini
əvvəlcədən aydınlaşdırmaq çətindir. Bu işdə əsas köməkçi vasitə məhz
Türkiyə təhlükəsizlik orqanlarıdır. Türkiyə hüquq-mühafizə orqanları
azərbaycanlıların Suriyaya keçidinin qarşısını ala bilər. Ancaq görünür
ki, Ankaranın Suriya ilə bağlı siyasi kursu davam etdiyindən hələlik
sərhədləri tamamilə bağlamaq mümkün deyil. Bu isə istər-istəməz digər
xalqların nümayəndələri ilə birlikdə azərbaycanlıların da Suriyaya
keçidinə imkan yaradır.