تنش ایجاد شده در روابط بین روسیه و غرب به دلیل بحران اوکراین، می تواند به قفقاز جنوبی نیز برسد. به طوری که اروپا برای کاهش وابستگی انرژی خود به روسیه، جمهوری آذربایجان را مورد توجه قرار داده است. به صورت موازی با این، روسیه نیز فعالیت خود در قفقاز را تقویت می کند. این کشور می تواند به ویژه در بحبوحه مناقشه قره باغ کوهستانی به هدف خود برسد. امواج تغییرات اصلی هنوز کاملا مشخص نیست، ولی سیاست منطقه ای روسیه نشان می دهد که انجام هر گونه اقدامی امکان پذیر است.

گرجستان موضع غرب گرایی اتخاذ می کند. تفلیس تلاش می کند عضو ناتو و اتحادیه اروپا شود. ارمنستان پشت خود را به غرب گرفته و دوست صادق روسیه محسوب می شود. جمهوری آذربایجان به خاطر روابط خود با روسیه، با ارمنستان رقابت می کند.

جمهوری آذربایجان به طور مشخص موضع غرب گرایی و روسیه گرایی را اتخاذ نمی کند. باکو برای پیش بردن سیاست متوازن از منابع انرژی خود به طور موفقیت آمیز بهره می برد. روابط نزدیک بین ترکیه و جمهوری آذربایجان وجود دارد. مسیرهای انرژی نیز در این روابط نقش مهمی ایفا می کند.

واشنگتن تأثیری بر همه کشورهای قفقاز دارد. ولی مناسبات بین واشنگتن و کشورهای قفقاز بر اساس تعهداتی برقرار نشده و این روابط دائما در حال تغییر هستند، یعنی برخی اوقات تضعیف و برخی اوقات تقویت می یابند.

تحولات اوکراین تأثیری بر کشورهای دیگر هم داشت. گرجستان که اتحادیه اروپا را انتخاب کرده است، در معرض روند مشابه قرار می گیرد. روسیه با الحاق شب جزیره کریمه و با حمایت از نیروهای جدایی طلب توانست اقداماتی انجام دهد. در حال حاضر مسیر گرجستان به سوی اروپا این کشور را از خواب بیدار می کند. مسکو از کارت های آبخازیا و اوستیای جنوبی علیه گرجستان استفاده می کند.

مهم ترین کشور در منطقه، جمهوری آذربایجان است. زیرا تنها روسیه تأثیری بر منطقه ندارد. غرب کلید وابستگی انرژی اروپا را در قفقاز یعنی در جمهوری آذربایجان می بیند. پروژه انتقال گاز ترکمنستان که بیش از منابع ایران و عراق می باشد، از طریق جمهوری آذربایجان موضوع روز است. غرب در راستای جستجوی راه های انتقال گاز از باکو حمایت می کند. ولی این فراخوان جدی برای روسیه است. مسکو در این راستا شروع به فعالیت کرده است. روسیه در این زمینه با جمهوری آذربایجان توافق نامه امضا می کند و در راستای حل و فصل مناقشه قره باغ هم حضور فعالی نشان می دهد. مورد مذاکره قرار گرفتن این مسأله بین ولادیمیر پوتین و الهام علی یف در 23 ژوئن سال جاری نیز نمونه بارز فعالیت مسکو است. در همان روز سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه با وزیر خارجه ارمنستان دیدار و گفتگو کرد و وعده داد که مسکو برای حل و فصل مناقشه قره باغ نقش بهترین میانجی گری را ایفا خواهد کرد. روسیه روابط سیاسی قوی با ارمنستان دارد و متفق اصلی ارمنستان است. ولی مسکو خوب درک می کند که تحت وضعیت کنونی باید جمهوری آذربایجان را در منطقه بی طرف نگه دارد. افزایش تلاش های غرب در راستای قفقاز، کشورهای منطقه ای را مجبور می کند انتخابات خودشان را مورد تجدید نظر قرار دهند. آمریکا که منافع بزرگی در قفقاز و جمهوری آذربایجان دارد، در اوضاع سخت به خاطر این که منطقه را از دست ندهد، می تواند پتانسیل بازسازی دولت ها را به کار بگیرد.

منبع : روزنامه آزادلیق