پاک‌آیین: خطر تکفیریها، ایران و جمهوری آذربایجان را به هم نزدیکتر کرد
ارسال شده در تاریخ: 1394/01/15 ریپورتاژ آگهی
در این نشست محسن پاک آیین سفیر کشور ایران در جمهوری آذربایجان نخست
به بررسی سابقه مناسبات دو کشور پرداخت و در بخش اول سخنان خود با اشاره به مشترکات
فراوان دو کشور و ناخرسندی عوامل ثالث از توسعه مناسبات تهران-باکو گفت: اسلام و تشیع
عامل مشترک میان ایران و آذربایجان است اما از سوی دستگاه تبلیغاتی غرب در مقاطعی به
نحوی تبلیغ می شد که ایران از اسلام در جهت منافع خود و صدور انقلاب بهره برداری می
کند. وی دامن زدن به ادعاهای تاریخی را نیز از ترفندهای دستگاه تبلیغاتی غرب و رژیم
صهیونیستی برای اخلال در روابط تهران – باکو
دانست و افزود: علاوه بر این ترفندها، در داخل آذربایجان نیز گروه های قوم گرا، اهداف
افراطی خود را دنبال می کردند. این گروه برای متشنج کردن روابط ایران و آذربایجان بحث
نوع رابطه ایران با ارمنستان را مطرح می کردند و از ایران می خواستند تا روابط خود
را با ارمنستان قطع کند. پاک آیین در همین رابطه افزود: در اوایل استقلال جمهوری آذربایجان
این عوامل تاثیرگذار بودند اما بعد از ایلچی بیک با آمدن حیدر علی اف نگاه مثبت تری
به ایران ایجاد شد و تا حدی این مسایل و اختلافات تعدیل گردید.
سفیر ایران درخصوص فراز و نشیب های روابط ایران و آذربایجان اظهار کرد:
در سال ۲۰۰۷ و کمی
قبل تر از آن بحث دستیابی جمهوری آذربایجان به منابع به ویژه گاز و بحث ترانزیت گاز
با نگاه های سیاسی غرب، از مسیری غیر از مسیر ایران مطرح شد و این مسایل سبب شد تا
در مقاطعی روابط شاهد چالش شود.
پاک آیین درباره اوج تشنج روابط ایران و جمهوری آذربایجان توضیح داد و
گفت: اوج التهاب در روابط ما در تابستان ۹۱ بود
که به برگزاری مراسم فستیوال موسیقی اروپا موسوم به یوروویژن در باکو مربوط می شود.
در این مقطع برخی از رسانه های غربی نوشتند که در حاشیه مراسم یوروویژن قرار است گروه
های همجنس گرا هم رژه ای داشته باشند، اگرچه از سوی جمهوری آذربایجان این موضع تایید
نشد اما عده ای در تبریز در کنسولگری آذربایجان با برپایی تظاهرات به این موضوع اعتراض
کردند و در مقابل هم تظاهرات مشابهی در مقابل سفارت ایران در باکو برگزارشد. بنابراین
روابط به اوج التهاب خود رسید و یک شوک به هر دو کشور وارد کرد. من فکر می کنم مسوولین
دو کشور با این شوک به این موضوع پی بردند که اگر هدایت روابط را به دست عوامل ثالث
بسپارند ممکن است هر دو طرف متضرر شوند.
سفیر ایران در آذربایجان افزود: با مطالعاتی که انجام شد مشخص گردید که
نقش عوامل ثالث در جلوگیری از بهبود روابط دو کشور بسیار موثر است و منابع انتشار اخبار
منفی علیه دو کشور، عمدتا رسانه های صهیونیستی هستند. با این شناخت تلاش های متقابلی
برای مراقبت از روابط انجام شد، همکاری با رسانه های مستقل افزایش یافت و در واقع از
سال ۹۱ تا ۹۲ تلاش برای اعتمادسازی
متقابل داشتیم. در این دوران اعتماد سازانه حرکات خوبی انجام شد و رامیز مهدی اف رییس
شورای امنیت ملی جمهوری آذربایجان به ایران سفر کرد، ارتباطات علمای ایران و آذربایجان
بیشتر شد و شیخ السلام شکور الله پاشازاده رییس اداره مسلمانان قفقاز، با یک هیات بلند
پایه به ایران سفر کرد و با مقام معظم رهبری، رییس جمهور، رییس مجلس و برخی از علمای
قم و طلاب جامعه المصطفی دیدارهایی را داشت و این سفر نزدیکی دیدگاه علما و متفکران
این دو کشور را به همراه داشت.
سفیر ایران در خصوص تاثیر مثبت انتخابات ریاست جمهوری ایران بر روابط
دو کشور تصریح کرد: بعد از انتخابات و آغاز کار دولت یازدهم و تاکید دستگاه دیپلماسی
بر تقویت روابط با همسایگان، ارتباطات دو کشور گسترده تر شد. در دیدار تاریخی داووس
آقای روحانی وآقای الهام علی اف، برای توسعه روابط و منافع چشم انداز جدیدی را تبیین
کردند. این جلسه نقطه عطف روابط ایران و آذربایجان بود. پس از آن آقای الهام علی اف
بعد از یک مدت طولانی به ایران سفر کرد و در این سفر تصمیم گرفته شد تا کمیسسیون مشترک
اقتصادی که ۴ سال
فعالیتی نداشت، فعال شود.
سفیر ایران در آذربایجان ادامه داد: بعد از این روند، ارتباطات و تبادل
هیات ها سرعت گرفت و بعد از ۴ ماه
جلسات کمیسیون مشترک تشکیل شد. آقای دکتر روحانی هم حدود ۸ ماه بعد سفری به آذربایجان داشتند. در ده ماه گذشته روسای
جمهور دو کشور ۴ بار
با هم در باکو، تهران، آستاراخان و داووس دیدار داشتند. بیش از ۲۰ هیات در سطح بالاتر
از وزیر مبادله شده و در سطوح پایین تر هم دیدارهای فراوانی انجام شده است. این در
حالیست که در دهه های گذشته چنین ارتباطی سابقه نداشت. در این دیدارها اسناد امضا شده
حدود ۱۵ سند است و ۵ سند هم آماده امضا می باشد. طرفین برای
اینکه بتوانند همکاری های اقتصادی را توسعه بدهند اهتمام جدی برای از بین بردن موانع
اقتصادی، بانکی، حقوقی و ترانزیتی دارند.
پاک آیین برخی عوامل بیرونی را هم در بهبود روابط ایران آذربایجان موثر
دانست و توضیح داد: البته عوامل دیگری نیز اتفاق افتاد که به گسترش روابط ایران و آذربایجان
کمک کرد بحث تکفیری ها به عنوان یک تهدید برای منطقه، سبب شد تا ایران و آذربایجان
بدانند که قرابت بیشتری باید داشته باشند؛ این موضوع باعث شد که جمهوری آذربایجان به
شیعیان در کشور خودش بیشتر توجه کند که شیعیان می توانند، خنثی کننده تندروی و افراط
گرایی باشند.
او افزود: غربی ها هم در این مقطع اشتباهاتی داشتند که به کمک روابط ما
آمد. بلافاصله بعد از سفر الهام علی اف به ایران آمریکایی ها سفر او را مورد انتقاد
قرار دادند و از آذربایجان خواستند که به ایران و روسیه نزدیک نشود؛ اما به علت علاقه
ای که آذربایجان به حفظ استقلال خود دارد به شدت از رفتار مقامات آمریکایی و اروپایی
انتقاد کرد و تا مدت ها چالش های لفظی میان مقامات آذربایجانی و آمریکایی وجود داشت.
سفیر ایران در آذربایجان درباره همکاری های اقتصادی و گردشگری این دو
کشور تصریح کرد: بحث انرژی برای ایران و آذربایجان بحث مهمی است و در مقطع فعلی بحث
انتقال انرژی از مسیر ایران به اروپا مطرح شده است. بعد از مشکلاتی که میان غرب و روسیه
در خصوص بحران اکراین اتفاق افتاده است، با تحریم خرید گاز از روسیه سبب شده تا توجه
ها به ایران بیشتر شود. بحث ترانزیت و اتمام خط آهن رشت به آستارا برای دو کشور بسیار
مهم و از محورهای همکاری است چون مناطق جغرافیایی بسیار بزرگی را به یکدیگر متصل می
کند.
پاک آیین اظهار کرد: در حال حاضر بیش از یک میلیون گردشگر از آذربایجان
به ایران می آیند و ما روادید را لغو کردیم. بخشی از آنها برای درمان به ایران می آیند
که این موضوع به شهرهای مرزی ما رونق اقتصادی بخشیده است.
او با تاکید بر وجود اراده سیاسی میان مقامات دو کشور گفت: آینده روابط
دو کشور نیز روشن و مثبت خواهد بود با توجه به اراده دو رییس جمهور و هوشیاری که در
میان مسوولان ایران و آذربایجان برای جلوگیری از عدم دخالت عوامل ثالث وجود دارد و
تبادل هیات هایی که در برنامه گنجانده شده، من آینده روابط ایران و جمهوری آذربایجان
را روشن می بینیم و فکر می کنم در سال ۱۳۹۴ شاهد
نتایج مثبت روابط در عرصه اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و بین المللی خواهیم بود.
