شیخ عبدالکریم موذن

شیخ قبیله موذن ها،شیخ بزرگ،شیخ عاشق ،شیخ مناجات خوان ،شیخ با صدای گیرا وبلند ،شیخ با صدای تک وماندگار، شیخ، شیخ، شیخ .

شیخ عبدالکریم موذن فرزند شیخ فرج در سال 1273 خورشیدی در کوچه تازه شهر اردبیل دیده به جهان گشود. ترتیب زندگانی وچه کرده و نکرده های این شیخ بزرگ یا در دسترس نیست یا در تاریخ رفته چیز زیادی ازش باقی نمانده. همین قدر کافی است برای این وجیزه:

شیخ موذن ما از مناره مسجد میرزا علی اکبر مرحوم که اذان می گفت تا فرسنگ ها آنورتر هم صدای او را می شنفتند . صدایی با بلندی بسیار ورسا.صدایی هدیه ملکوت به شیخ موذ ن.نامش را موذن گفتند وگفتند که دیگرفرج زاده نیستی شیخ عبدالکریم؛تو موذن هستی. واین تبریک به یادگار ماند برای همه نسل پس از او که همه اشان مفتخرند به این جد بزرگ وبیشتر از این ها مومنان ومسلمانا ن می بالند به چنین هیبت وهیئت ملکوتی که موذن بزرگ ارمغان داده است به امت اسلامی . موذن در سال 1322 به قصد زیارت مضجع شریف رضوی و پابوسی امام هشتم (ع) راهی مشهد مقدس می شود. در تهران درمحله حسن آباد در منزل یکی از دوستان موقتا سکونت می کند تا شرایط سفر محیا شود. سپیده صبح ند میده،به وقت اذان صبح شیخ اردبیلی بر بام منزل رفته و دست بر گوش می گذارد وبا صدای رسا وملکوتی اذان می گوید .

های،می شنوی.همین است،همین اذان را می گویم. این صدای کیست چنین پر هیبت ،چنان والا واین چنین زنده؟

امام جمعه موقت تهران با صدای اذانی که تا به حال نشنیده است به نماز قیام می کند.احوال صاحب صدا را پرس وجو می کند واشارت می دهندش به موذنی که از اردبیل آمده وقصد مشهد را دارد . آشنایی شیخ عبدالکریم وامام جمعه آن وقت تهران به ماندگاری شیخ اردبیلی در تهران می انجامد.از این پس است که شیخ عبدالکریم هر روز در ماذنه مسجد ارگ تهران اذان می گوید. در سال 1325 که رادیوی ملی ایران افتتاح می شود سراغ شیخ خوش صدای شهیر می آیند و از او می خواهند در رادیو اذان بخواند وشیخ می پذیرد. واین چنین است که ندای ملکوتی شیخ بزرگ از ماذنه رسانه ای  تا اقصی ایران زمین طنین می افکند وجان های تشنه با نوای ملکوتی الله اکبر سیراب می شود. شیخ اردبیلی اذان را به صور ت زنده در استودیو ی رادیو اجرا می کرد واین اذان به صورت زنده از رادیو پخش می شد. مسئولان رادیو مصمم می شوند تا صدای موذن اردبیلی را ضبط کنند تا یادگاری ارزشمند برای تاریخ اسلام وایران در گنجینه میراث معنوی ایران عزیز به ارمغان گذاشته شود و اذان شیخ عبدالکریم روی صفحات سیمی ضبط می شود.

گشته ایم ،پرس وجو کرده ایم ،نیست،انگار نبوده. اما می دانیم که هست ،می دانیم که در موزه لوور پاریس نگهداری می شود . اما ... اما کسی پاپی این اثر هنری ارزشمند نیست که برگردانش به ایران یا اقلش نسخه ای کپی بشود از آن  میراث عظیم . هر کجا هم رفته ایم حتی کاست یا شکل دیگری نیافته ایم از این صدا. چند بار اطلاعیه داده ایم . در خواست  کرده ایم ؛از مردم ومسئولان که بگردند وپی جوی اذان شیخ باشند اما تا به حال خبری نشده. هر چه هم بشود خرجش،مژدگانی اش ،هزینه اش را می دهیم ... اما خبری نیست . این ها را از سلیم شنید م پارسال و امسال هم ودود موذن تکرار کرد با حسرت. نگاهش می گفت که می یابیمش بالاخره.اما کی؟ حسرت هم دارد که نتوانی صدای ماندگار واصیل شیخ را نشنوی و از دنیا بروی. صدایی که هم رحیم و هم سلیم می گفتند عالی بود. صدای ما در برابر صدای پدر چیزی نبود. آن صدا چه بود؟

اذان شیخ عبدالکریم یک اذان منحصر به فرد بوده است . کسانی که آن اذان را شنیده اند می گویند چیز دیگری بود،وصف نا شدنی.ودود موذن می گوید :«اولین اذان ایرانی را شیخ عبدالکریم موذن در دستگاه بیات ترک خوانده است . یعنی اصل اذانی که شیخ رحیم موذن زاده اردبیلی خوانده است واذان مشهور ومطرح دنیای اسلام است متعلق است به شیخ عبدالکریم. ولی چون نسخه ای از آن اذان در دسترس نیست این مورد مغفول مانده است که جای بحث وبررسی دارد . اذانی که شیخ عبدالکریم خوانده است جدای از بحث الهامی بودن آن که حتما از ناحیه قدسی باری تعالی مدد گرفته است ،مستند است به آگاهی شیخ از ارکان وابدال موسیقی ایرانی وآشنایی او با گوشه ها والحان موسیقایی که البته من نمی دانم این آشنایی را از کجا آموخته بوده است اما فرزندان وهمراهان او براین نکته تاکید دارند که شیخ عبدالکریم با علم موسیقی آشنایی عمیقی داشته است . در کتابچه هایی که از او باقی مانده بوده والان در دسترس نیست وگم شده در کنار اشعار و شاه بیت هایی که نوشته است به تشریح الحان ودستگاه ها وگوشه ها پرداخته بوده . شیخ عبدالکریم اذانی را به میراث گذاشته است که با روح وجان ما در آمیخته واثر ویژه و منحصر به فردی است».

شیخ بزرگ از رادیو اذان می خوانده ونعیم فرزندش به مناجات خوانی می پرداخته است .در صفحه سیمی که می گویند اذان شیخ روی آن ثبت شده است در یک طرف اذان شیخ عبدالکریم است ودر سمت دیگرش مناجات نعیم. حالا کی وکجا این اذان نامدار وشهیر یافت خواهد شد خدا می داند!

ودود موذن درباره ویژگی صدای موذن ها می گوید : صدای خاندان موذن یک صدای ویژه واستثنایی است. رنگ وجنس خاصی دارد. شش دانگ است ،افت نمی کند و صدایی بدون سقف است . صدای خواننده ها است که سقفی برای اجرا ندارد. حدی ندارد برای اوج گرفتن وحتی در زیر متوسط خواندن هم متبحرانه عمل می کند . صدای این خاندان رنگ ویژه ای دارد. مخصوص موذن ها وموذن زاده هاست.که بایداین صدای ویژه را تربیت کرد و مراقبش بود که خراب نشود و زنگ نزند!

شیخ عبدالکریم نوحه سرای قهاری بوده همانقدر که موذن نامی و والا مرتبه ای . نوحه های او اشعاری که می سروده در ذهن هم دوره ای هایش ثبت است اما هیچ نسخه ای از دفترچه ای که خود به خط خودش می نگاشته موجود نیست .عجیب است که آثار این بزرگ مرد مفقود وگم است و زندگی هنری وی در محاق بی اطلاعی در افتاده است !

آنهایی که در مسجد اردبیلی های تهران ،محضر شیخ اردبیلی را درک کرده اند از مناجات خوانی بی بدیل او به نیکی یاد می کنند .میگویند مناجات علی(ع) را کسی مانند او تا به حال نخوانده است . شیخ عبدالکریم حافظه ی عجیبی داشته است و پس از ایراد منبر و وعظ وخطابه عین گفته هایش را در دفترچه ای یادداشت می کرده. این ها را حاج کریم عاشقی از معمرین مسجد اردبیلی های تهران روایت می کند واضافه می کند که شیخ خط خوش وزیبایی داشته است .در دفترچه ای از او نوحه های شیخ عبدالکرم که توسط رحیم موذن زاده صحافی شده ودست خانواده زنده یاد رحیم موذن زاده است  اشعار و مراثی و مدایح ائمه اطهار(ع) با خط خوش و رنگ های متفاوت  نگاشته شده است . آنچه که در این دفترچه حائز اهمیت است نگارش برخی وقایع مهم شیخ عبدالکریم و اصول روابط اجتماعی و نحوه برخورد هاست که نشان از ذوق ودرایت ویژه او دارد . در دفترچه مذکور اولین تارخ نگاشته شده رقم 1347 قمری است .

واحد پژوهش"اردبیل مهد تشیع"
Date published: 12:00
10 / 10ScaleMaximum stars
Starts: 10/16/2017 12:14:30 PM
Ends: Duration:
P.O. Box:
Ardabil,
Iran


‣حمایت فعالان سیاسی جمهوری آذربایجان از دکتر صمداف
1395/06/20 حمایت فعالان سیاسی جمهوری آذربایجان از دکتر صمداف
ادامه
جوانان احزاب فعال سیاسی جمهوری آذربایجان بدلیل اعت ...
‣دلنوشته دختر رئیس حزب جمهوری آذربایجان به پدر
1395/06/16 دلنوشته دختر رئیس حزب جمهوری آذربایجان به پدر
ادامه
کارهای را که شما انجام می دهید ما را امیدوار نموده ...
‣عکس خبری/ سفر آیت الله نوری همدانی به باکو
1394/06/10 عکس خبری/ سفر آیت الله نوری همدانی به باکو
ادامه
آیت الله نوری همدانی در این سفر به زیارت اماکن متب ...
‣شیخ محمد خیابانی:هدف قیام ما عظمت ایران است
1394/01/15 شیخ محمد خیابانی:هدف قیام ما عظمت ایران است
ادامه
آذربایجان پیوسته مانند گویی در خم چوگان بیگانگان ا ...
‣حاج آبگول سلیمان اف مبارز راه حق
1394/01/15 حاج آبگول سلیمان اف مبارز راه حق
ادامه
ویژه/"اردبیل مهد تشیع"؛ در قلب حاج آبگول از جوانی ...
ارسال نظر درباره مطلب

ارسال
SiteMap